WE STAAN VOOR DE GROTE UITDAGING OM ONZE WERELD LEEFBAAR TE HOUDEN. HIERVOOR IS EEN ANDERE MANIER VAN SAMEN LEVEN NODIG. VAN ONGEBREIDELDE GROEI, GLOBALISERING, GEMAK EN ‘ALLES MOET KUNNEN’, NAAR DUURZAME GROEI, REGIONALISERING, BEWEGING EN BEWUST GENIETEN. HOE MEER MENSEN DIT WILLEN EN IN ACTIE KOMEN, HOE SNELLER WE SAMEN DOELEN GAAN BEREIKEN.

Ons beginselprogramma

17X5=14

Leiden kan een van de steden worden waar de omslag naar een echt duurzame samenleving start. Leiden als broedplaats van nieuwe, innovatieve en inspirerende initiatieven. Waarbij iedereen in de stad wordt betrokken en steeds meer Leidenaren zich realiseren dat een duurzame levensstijl de kwaliteit van hun leven fors heeft verbeterd! Een stad waar de uitdaging om als Nederland de 17 miljoen inwoners met een gemiddelde ecologische voetafdruk van 5 hectare te laten passen binnen de draagkracht van de 14 miljoen hectare die ons land te bieden heeft

Met ons beginsel programma presenteren we een toekomstbestendige visie hoe we daarmee in Leiden kunnen starten. De inkleuring doen we samen met jou, als bewoner, consument, werkgever en werknemer, vrijwilliger, creatieveling en doener. Samen kunnen we ervoor zorgen dat in de aankomende 4 jaar onze ecologische voetafdruk vermindert, onze gezondheid toeneemt en Leiden bruist van de inspirerende groene initiatieven!
In ons programma is natuurlijk ook aandacht voor de andere thema’s. Met een frisse en creatieve blik hebben we aandacht voor het woonklimaat, het economisch klimaat, het sociale klimaat en de rol van de gemeente. Nieuwsgierig? Lees verder!

Energie Klimaat

Met buurtinitiatieven en woningcorporaties willen wij het energieverbruik in de wijken omlaag en opwekking van hernieuwbare energie omhoog krijgen. Isoleren is noodzakelijk voor alle woningen in de stad. Met subsidies en steun voor mensen met een midden en laag inkomen willen wij dit voor iedereen mogelijk maken. Woningbouwcorporaties moeten hard aan de slag om hun woningvoorraad te verduurzamen. Voor monumenten moet het verduurzamen eenvoudiger en moeten de regels versoepeld worden. Keuze voor duurzaamheid gaat voor welstand. Op alle geschikte daken van bedrijven, organisaties en scholen komen zonnepanelen. Hiervoor zijn duurzaamheidsleningen beschikbaar. Op termijn wordt de OZB gekoppeld aan de isolatiegraad van de eigen woning. Andere manieren voor hernieuwbare energie, zoals aquathermie en geothermie worden gestimuleerd. Er komt een lokale energiemaatschappij voor, door en van Leidenaren. De warmterotonde uit Rotterdam komt er daarentegen niet omdat de aanleg hiervan een negatieve impact heeft op de leefomgeving. Daarnaast zou er een monopolie ontstaan over de levering van warmte en de prijs daarvan. Het tempo om van het gas af te gaan kan omlaag. Te snel van het gas af betekent meer gebruik van veel schadelijkere energiebronnen als olie en kolen. Onderzocht moet worden of de huidige gascentrale (Uniper) op waterstof kan overschakelen.

Woon Klimaat

Woningnood willen we aanpakken door creatief om te gaan met de huidige woningvoorraad en lege kantoren. Zo komt er een zelfbewoningsplicht om misbruik van woonruimte door huisjesmelkers tegen te gaan. Er komt ruimte voor hofjes en woongemeenschappen. Naast de doorstroming, bevorderen deze woonvormen ook de sociale cohesie. Als er nieuwbouw nodig is, is deze zo duurzaam mogelijk qua bouw en gebruik. De nadruk moet liggen op het bouwen van sociale en midden huurwoningen, omdat dit de doorstroming van scheefwoners kan stimuleren. Kleiner wonen is duurzamer wonen. Voor cruciale beroepen komt er voorrang op de woningmarkt voor betaalbare woningen. Er komt specifieke nieuwbouw waarbij er geen parkeerplekken en parkeervergunningen direct in en rond deze huizen zijn. Dit zorgt voor ruimte om de omgeving te vergroenen en stimuleert het fietsbezit. Voor studenten komt er een klimaatneutrale campus in het Bio Science Park, wat een aantrekkelijk woon/leef gebied gaat worden met veel groen. 
Openbaar vervoer wordt verbeterd, de voetganger/fietser komt centraal te staan. Daarnaast wordt er ingezet op verbeterde afvalscheiding en gaat de vervuiler meer betalen. Woonprojecten, zoals Lead, die ontwrichtend zijn voor het omliggende gebied of niet duurzaam gebouwd kunnen worden, zullen onze steun niet krijgen.

Wijk Klimaat

Er komt budget om samen met lokale organisaties en bedrijven de kwaliteit van leven in de wijk te verbeteren. Autobezit wordt verder ontmoedigd zodat parkeerplekken kunnen verdwijnen. Deze kunnen dan plaats maken voor groen, zitjes en speelplekken. Ouderen die kleiner willen wonen in hun eigen wijk moeten de mogelijkheid krijgen om hun woning op te splitsen in meerdere zelfstandige wooneenheden, waardoor meer mensen van deze woonruimte kunnen profiteren. Op parkeerterreintjes kunnen (tijdelijke) woningen gerealiseerd worden voor jongeren die klein willen starten in de eigen wijk. 
Voor iedereen moeten veilige plekken in de buurt komen om te hangen, spelen en recreëren. 
Op niet doorgaande wegen in de stad wordt de snelheid verlaagd naar 30km/u en in woonwijken wordt stapvoets gereden. Dit verhoogt de veiligheid en reduceert de CO2 uitstoot.

Economisch Klimaat

We gaan de economie op een sociale en duurzame wijze vormgeven. Aandacht gaat uit naar het stimuleren en creëren van lokale werkgelegenheid bij bestaande en nieuwe bedrijven. Werkzaam zijn binnen Leiden bevordert het fietsgebruik. Daarnaast zetten we in op een omslag naar een ecologische visie op ondernemen: verkoop van eerlijke producten en levensmiddelen, en/of leveren van een dienst. Door samenwerking tussen gemeente en wijk komt plek voor repair shops, tweedekans winkels en kringloopwinkels. Innovatie op het gebied van repareren, hergebruiken en ‘van afval naar grondstof’ wordt gestimuleerd. Het gebruik van wegwerpplastic afschaffen en vervangen door volledig afbreekbare materialen.
Bezoekers komen met het OV of parkeren aan de randen van de stad, waar deelfietsen en elektrisch bus- en taxivervoer beschikbaar zijn.
Bezorgdiensten en leveranciers moeten volledig elektrische voertuigen gaan gebruiken. Handhaving op weggedrag van flits-fietsers moet verbeterd worden, zodat voetgangers zich veilig blijven voelen.
We gaan in de komende tijd een visie ontwikkelen hoe wij als stad een voortrekkersrol kunnen vervullen om tot een circulaire levensstijl te komen. Denk aan de balans tussen werk en privé, consumptie- en bestedingspatronen.

GezondheidsKlimaat

Minder auto-en meer fietsgebruik, en een vergroening van onze omgeving nodigt uit tot bewegen, geeft frisse lucht en rust in het hoofd. Voorlichting over en begeleiding bij een gezonde levensstijl moet voor iedereen beschikbaar zijn, een aanvullende verzekering voor minima moet tegen een laag tarief aangeboden worden om het mijden van zorg tegen te gaan. Er komt een sport- en cultuurpas voor mensen met een laag inkomen. Bewegen wordt gestimuleerd, zonder het bestaande groen, zoals het Roomburgerpark, aan te tasten.

Sociaal Klimaat

Er is meer aandacht voor de kwetsbaren in onze gemeente zoals mensen met een fysieke en/of psychische beperking, ouderen, minima, migranten etc. Inclusiviteit is het uitgangspunt. Iedereen moet mee kunnen doen en er wordt meer naar elkaar omgekeken. Er is een vergrijzing gaande waardoor de gemeente zich moet voorbereiden op de langer thuiswonende ouderen, en hier de faciliteiten voor moet scheppen. 
Lokale wijkinitiatieven vormen hierin de rode draad, maar ook een goed aanbod voor Nederlandse Taal onderwijs voor alle laaggeletterden en heldere en begrijpelijke communicatie vanuit de gemeente. 
Preventie in het sociaal domein wordt het uitgangspunt. Vooral kinderen moeten niet de dupe worden van de strenge regels die de gemeentelijke overheid stelt.
Problematische schulden moeten door de gemeente worden overgenomen om mensen rust en ruimte te bieden om oplossingen voor hun problemen te vinden.
Voor uitgeprocedeerde asielzoekers, die nergens anders terecht kunnen, willen wij onderdak, inkomen, scholing en dagbesteding verzorgen om grote misstanden te voorkomen. Meer muziek, literatuur, kunst en cultuur op wijkniveau, gericht op de wensen vanuit de wijk. Met een paar grote plekken en podia voor de stad en de omliggende regio waar op een duurzame manier van podiumkunsten en bijbehorende horeca genoten kan worden.

Onderwijs Klimaat

Meepraten is meedoen, ook scholieren en studenten willen wij betrekken bij de onderwerpen die spelen in de stad. Er moet financiering komen voor verplichte structurele uren natuur-, milieu- en klimaateducatie op alle basisscholen. Jong geleerd is oud gedaan. Onderwijs gebouwen moeten verduurzaamd worden waarbij aandacht is voor zowel het binnenmilieu (CO2) als voor het klimaatneutraal maken van de gebouwen.
Nieuwe plannen voor de Humanities Campus moeten zorgen voor toekomstbestendig onderwijs in een groene omgeving, waarin de bestaande woningen (Doelencomplex) behouden blijven. Het moet een gebied worden waar studenten, medewerkers en inwoners van de stad prettig kunnen verblijven: een aangename groene plek met daarin onderwijsgebouwen en een aantal openbare functies zoals een literair café en een restaurant. 
Om studenten passende woonruimte te bieden moet er een klimaatneutrale campus gebouwd worden in het Bio Science Park. In de nieuwe campus moeten fusies (gemeenschappelijke ruimten) aanwezig zijn, maar voor studenten die daar geen behoefte aan hebben moeten zelfstandige woonruimten worden gerealiseerd. Totdat de campus een feit is zullen we verkamering, binnen de huidige regelgeving, moeten tolereren. Huisbazen moeten zorgdragen voor goede isolatie en onderhoud van de woningen.

Veiligheids Klimaat

Iedereen moet zich in de stad veilig kunnen voelen, overdag, ‘s avonds en ‘s nachts. Het cameratoezicht in de stad kan efficiënter dan nu. Betere camera’s op alle onveilige plekken in de stad. De privacy van bezoekers aan de stad moet gewaarborgd zijn.
Er moet een laagdrempelig loket komen waar mensen grensoverschrijdend gedrag kunnen melden.

Politiek Klimaat

Het klimaat vraagt om hele forse maatregelen. Duurzaamheid, inclusiviteit en betrokkenheid van inwoners komen aan de basis te liggen van alle gemeentelijke besluiten. Dit zorgt voor een toekomstbestendige visie ten aanzien van de stad. Zo moet onderzocht worden welke mogelijkheden er zijn om de energietransitie te versnellen (bijvoorbeeld verplicht zonnepanelen plaatsen op (nieuwe) bedrijfsdaken.
Het beleid van de gemeente wordt dat bij goede duurzaamheids of sociale initiatieven er in mogelijkheden gedacht wordt en niet in onmogelijkheden. Regels komen hiermee in dienst te staan van mensen en niet andersom. In deze sfeer kunnen voorstellen van alle kanten komen, en worden ze samen met de mensen in de stad ontwikkeld .
Voorstellen worden niet van bovenaf opgelegd, maar worden samen met de mensen in de stad (bijvoorbeeld in de vorm van burgerraden, burgerfora of denk-tanks) ontwikkeld. Een afspiegeling van de stad is bij de samenstelling noodzakelijk, zodat iedereen zich vertegenwoordigd kan voelen. De stad is van ons allemaal.

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN zullen  als leidraad dienen.